خواص شیمیایی

نحوه عملکرد

فیناستراید در سطح مولکولی باعث تحریک رشد موهای تازه می‌شود. این ماده بصورت آزا-استروئیدی ساختگی و با قدرت زیاد به صورت آنتاگونیست غیررقابتی و انتخابی به صورت برگشت‌ناپذیرفعالیت آنزیمی را که باعث تبدیل هورمون جنسی مردانه (تستوسترون) به فرم فعال آن در فولیکول مو می‌شود مهار می‌کند.

تستوسترون هرمونی است که بر روی پوست، فولیکول مو، غدهٔ پروستات، غدد سبابه و ایجاد کنندهٔ چربی پوست تأثیرگذار است. بافتهای فولیکول مو به فرم خاصی از تستوسترون به نام DHT حساس می‌باشند. تستوسترون توسط آنزیمی به نام ۵ آلفا ردوکتاز reductase) 5) تبدیل به DHT می‌شود. فیناستراید عمل این آنزیم را مهار کرده و بنابراین از تبدیل تستوسترون به DHT جلوگیری می‌کند. ۵ آلفا ردوکتاز بر دو نوع تیپ ۱ و ۲ می‌باشد. تیپ ۱ بیشتر در نمود چربی و تیپ ۲ بیشتر در فولیکول مو و بافت پروستات وجود دارد. مردانی که سطح آنزیم تیپ ۲ آنها طبیعی یا بالا است میزان DHT طبیعی بالا داشته و بیشتر به ریزش موی مردانه و بزرگی خوش خم پروستات دچار می‌شوند. فیناستراید سبب مهار تیپ ۲ این آنزیم می‌شود. سطح DHT را پایین آورده و احتمال ریزش موی مردانه و نیز بزرگی خوش‌خیم پروستات را کاهش می‌دهد.[۶] نیمه عمر پلاسمایی این دارو ۸ ساعت می‌باشد و اثرات بیولوژیکی آن برای زمانی طولانی‌تر به جا می‌ماند.

استفاده در زنان

استفاده از فیناستراید در درمان ریزش مو در خانمها هنوز به اثبات نرسیده‌است. مخصوصاً این دارو در زنانی که در سن حاملگی بوده و یا حامله هستند مورد استفاده قرار نمی‌گیرد زیرا در تعیین جنسیت جنین دخالت نموده و باعث ایجاد ناهنجاری در ارگان شناسی جنین می‌گردد.فیناستراید از طریق مهار تبدیل تستوسترون به دی هیدرو تستوسترون ممکن است باعث ایجاد اختلال در دستگاه تناسلی خارجی جنین پسر گردد. فیناستراید در خانم‌های باردار یا زنانی که قصد باردار شدن دارند کنترااندیکاسیون مطلق دارد.بنابراین تجویز و مصرف این دارو و حتی تماس پوستی با قرص یا خرده‌های آن در حین بارداری، توسط شرکت‌های سازنده ممنوع اعلام شده‌است.همچنین از آن جایی که فیناستراید در مایع منی ترشح می‌شود، بهتر است در صورت بارداری همسر یا قصد یا احتمال بارداری وی، از کاندوم استفاده شود

شیوه مصرف

فیناستراید به صورت قرصهای ۱ میلی‌گرمی استفاده می‌شود و میزان هورمون دی هیدروتستوسترون سر را تا ۶۴ درصد و سرم را تا ۶۸ درصد کاهش می‌دهد. بعد از ۱۲ ماه مصرف این قرص موهای کامل و ضخیم سر افزایش یافته و موهای نازک کاهش می‌یابد. فیناستراید به خوبی می‌تواند باعث متوقف شدن پدیده مینیاتوری شود و رشد مجدد موها شروع می‌گردد. قرص بطور روزانه میل می‌شود و در عرض ۴ تا ۶ ماه اثرات آن ظاهر می‌شود. معمولاً بعد از ۲۴ ماه ماکزیموم اثر در موها ایجاد می‌شود. اثر فیناستراید تا زمانی است که مصرف می‌شود. فیناستراید می‌تواند همراه غذا یا با معده خالی مصرف شود.

عوارض جانبی

احتمال پایداری عوارض جانبی بعد از قطع دارو

متعاقب مصرف فیناستراید میزان دی هیدروتستوسترون تا حدود 3/2 کاهش پیدا کرده در حالیکه تستوسترون تغییری نمی کند .تاثیر پذیری قرص فیناستراید در بهبود ریزش مو در فرق سر بیشتر از جلوی سر وخط رویش مو بوده ونیز مصرف فیناستراید منجر به رشد موها ضخیم وبلند می گردد .

اثر درمانی قرص فیناستراید حدود 6-3 ماه پس از شروع دارو مشخص شده ویکسال بعد کاهش پیدا می کنند .قرص فیناستراید بی خطر بوده وعوارض جانبی آن خفیف ،اندک واکثرا قابل برگشت می باشند .

این عوارض عمدتا مربوط به کاهش خفیف در اعمال جنسی مردانه (مانند کاهش میل جنسی ، اختلال درنعوظ وکاهش حجم منی ) بوده و اهمیتی ندارند زیرا اولا با ادامه درمان به تدریج ناپدید شده وثانیا در صورت قطع درمان نیز ظرف مدت کوتاهی ازبین می روند .در ارتباط با قرص فیناستراید هیچگونه تداخل دارویی ویا آثار سو بر کبد ، مغز استخوان ، چربی خون وتعداد اسپرم ها مشاهده نشده است .

استفاده ازقرص فیناستراید در خانم ها ممنوع است .همچنین خانمهای حامله نبایستی تماس پوستی با قرص فیناستراید داشته باشند .(مثلا نباید با دست خود دارو رابه شوهرشان بدهند) .

نظر به اینکه مصرف فیناستراید موجب اختلال در اندازه گیری یک ماده مربوط به تشخیص سرطان پروستات در آزمایش خون می گردد لذا فرد مصرف کننده فیناستراید درصورت مراجعه به پزشک بایستی استعمال این قرص رابه ایشان اطلاع دهد .در صورتی که فرد در حال مصرف قرص فیناستراید قصد بچه دار شدن دارد بهتر است به طور موقت مصرف آن را قطع نماید .

البته در مورد این مطلب توافق نظر موجو ندارد .اثرات درمانی فیناستراید وماینوکسیدیل با قطع مصرف آنها در عرض چند ماه از دست رفته وریزش موهای فرد دقیقا به وضعیت اولیه یعنی حالت قبل از مصرف دارو باز می گردد .

توجه داشته باشید که با قطع مصرف این داروها ریزش موها تشدید نمی گردد، بلکه موهایی که تحت اثر این دارو حفظ شده ویا ضخیم تر شده بوده اند به دلیل قطع دارو به تدریج به وضعیت اولیه خود در آمده وتحت تاثیر فرآیند طاسی مردانه دوباره دچار ضعیف شدگی ودر نهایت ریزش می شوند .

علی رغم موقتی بودن اثرات مثبت داروهای فوق ومشکلات مصرف آنها ،متخصصین پوست غالبا توصیه می کنند که این داروها در کنار کاشت مو طبیعی برای چند سال (وگاهی تا آخر عمر ) استفاده شوند .

علت این است که معمولا بهترین نتیجه کاشت مو برای طاسی مناطق جلو وقله سریه وجود آمده ونیز بالاترین نتیجه مصرف این داروها برای طاسی منطقه ورتکس (پشت سر) حاصل می گردد لذا منطقی است که نتیجه بگیریم مصرف همزمان این داروها با کاشت مو نتایج مفید پیوند مو رافوق العاده تشدید نموده ورضایتمندی بیمار وپزشک را افزایش می دهد .